Thứ nhất chúng ta sống có trách nhiệm hơn, bởi vì chúng ta thấy rằng một câu nói, một suy nghĩ của mình có thể là điều kiện tạo ra vô vàn những cái tốt, cái xấu khác. Cho nên chúng ta sẽ sống có trách nhiệm hơn. Thứ hai khi hiểu mọi sự là do duyên thì cái lòng của chúng ta mới có khả năng buông bỏ.

Thì trong 24 duyên tôi sẽ kể 4 duyên mà tôi cho là dễ hiểu nhất, không cần giải thích nhiều.

Thứ nhất có trường hợp nhân có trước hậu quả có sau gọi là "tiền sanh duyên". Thứ 2 hậu quả có trước nhân duyên có sau gọi là "hậu sanh duyên". Như vậy thì có trường hợp A giúp cho B bằng cách có mặt trước gọi là tiền sanh duyên. Ví dụ như do có bếp củi nên mới có khói, thì bếp củi là duyên có trước rồi khói là quả có sau, gọi là tiền sanh duyên. Nhưng hậu sinh duyên là sao? Nhân có sau tức là sao? Chiều nay nhà mình có khách nên bây giờ mình phải nấu ăn, do nấu ăn cho nên mới có khói. Như vậy chiều nay có khách, khách là nguyên nhân nhưng hậu quả là nhà mình có khói, nhà mình có nấu ăn.

Một là nó có mặt trước để hộ trợ cho cái sau, nhưng có khi nó có mặt sau để hộ trợ cho cái trước đó. Rồi trường hợp thứ 3 là nhân quả phải có mặt cùng lúc. Thí dụ bác sĩ và bệnh nhân. Không bao giờ có chuyện có bác sĩ mà không có bệnh nhân, chuyện đó không bao giờ có. Hippocrates có nói: khám bệnh là phải có bác sĩ và bệnh nhân, chứ không thể nào có bác sĩ mà không có bệnh nhân, nếu vậy thì đâu gọi là khám bệnh. Khám bệnh là bác sĩ và bệnh nhân cùng có mặt. Trường hợp này gọi là nhân quả cùng có mặt gọi là "câu sinh duyên".

Trường hợp thứ 4 mới ghê, gọi là "vô hữu duyên". Có nghĩa là giúp nhau bằng cách vắng mặt.

Tôi thích mấy cái này lắm. Giúp nhau bằng cách vắng mặt là sao. Các vị hiểu rồi chứ. Chính vì không có A nên B, C, F mới có mặt. Chính vì không có tiền cho nên nó mới có bao nhiêu là cớ sự xảy ra. Thì chính vì không có tiền, sự vắng mặt của đồng tiền, nó là duyên cho vô số chuyện khác xảy ra. Không có ly dị với người cũ, người cũ không vắng mặt thì làm sao có người mới. Không nhổ cái răng cũ thì làm sao gắn cái răng giả, cái răng giả gắn vô chỗ nào? Không vất cái thận cũ thì cái thận mới gắn vô chỗ nào? Không bỏ cái nhà cũ thì nhà mới cất vô chỗ nào? Cho nên đôi khi sự vắng mặt của cái này lại là điều kiện để mà hổ trợ giúp đỡ cho cái kia. Cho nên đạo Phật nói chữ duyên là nói xuất sắc vô cùng. Tổng cộng là 24 duyên, tôi chỉ lựa ra 4 cái mà không cần phải giải thích một cách chuyên môn.

1. Giúp nhau bằng cách có mặt trước.
2. Giúp nhau bằng cách có mặt sau.
3. Giúp nhau bằng cách cùng có mặt.
4. Giúp nhau bằng cách vắng mặt.

Vắng mặt cũng là một cách giúp nhau nhé. Cho nên có ai đó làm phiền tôi quá, tôi chỉ gởi họ một tin nhắn: "Con lạy bố xin bố giúp con bằng cách là vắng mặt, nói theo từ chuyên môn là vô hữu duyên, là ly khứ duyên." Nói vậy là hiểu rồi. Có một ngày mà ai đó đề nghị mình như vậy là mình hiểu rồi. "Sư à, sư giúp con đi nghe, bằng ly khứ duyên đó sư." Là tôi hiểu rồi. Hoặc là "Cô à, cô giúp tôi đi cô, bằng vô hữu duyên nghe cô." Là cô sẽ hiểu thôi. Nghĩa là em làm ơn biến khỏi cuộc đời tôi. Tôi xoá tên em ra khỏi cuộc đời của tôi, từ đây cuộc đời của tôi sẽ khác hơn, nhớ nghe.

Trích bài giảng ngày 27.05.2019 KTC.6.60 Hatthisariputta
Kalama xin tri ân bạn Phố Nghèo ghi chép

24 DUYÊN (PACCAYO) Siêu Lý Cao Học 24 Duyên - Sư cả Tịnh Sự - Mahāthero Santakicco
Hetupaccayo Ārammaṇapaccayo Adhipatipaccayo Anantarapaccayo Samanantarapaccayo Sahajātapaccayo Aññamaññapaccayo Nissayapaccayo Upanissayapaccayo Purejātapaccayo Pacchājātapaccayo Āsevanapaccayo Kammapaccayo Vipākapaccayo Āhārapaccayo Indriyapaccayo Jhānapaccayo Maggapaccayo Sampayuttapaccayo Vippayuttapaccayo Atthipaccayo Natthipaccayo Vigatapaccayo Avigatapaccayo	Nhân duyên Cảnh duyên Trưởng duyên Vô gián duyên Đẳng vô gián duyên Câu sanh duyên Hỗ tương duyên Y chỉ duyên Cận y duyên Tiền sanh duyên Hậu sanh duyên Trùng dụng duyên Nghiệp duyên Dị thục quả duyên Vật thực duyên Quyền duyên Thiền na duyên Đồ đạo duyên Tương ưng duyên Bất tương ưng duyên Hiện hữu duyên Vô hữu duyên Ly khứ duyên Bất ly duyên

English: Patthana

Mê Tín | | Vivatta Hư Không | | Hộp Quẹt và Tiếng Đàn English