Trang Dịch Việt Anh
7 javana Học về tâm pháp A Tỳ Đàm ta mới có dịp để thấy Tứ Diệu Đế và 12 duyên khởi nằm ở đâu trong đời sống hằng ngày. Trong 17 sát-na tâm lộ này có 7 cái thiện ác. Bảy cái đó được gọi là javana. Tâm tham trong 7 javana chính là tập đế tạo khổ đời sau. Tám chi đạo trong 7 javana chính là đạo đế, tức con đường chấm dứt khổ đế. Tất cả các tâm còn lại đều là khổ đế. Nghĩa là javana có lúc là tâm thiện, có lúc là tâm bất thiện. Trong 7 cái này, khi nào nó có tâm tham thì nó là tập đế, mà khi nào nó là tâm thiện thì nó có bát chánh đạo trong đó. Tất cả các tâm còn lại đều là khổ đế do tập đế đời trước mà có. Do thiện ác đời trước tạo ra hai thứ tâm. Tham, si và tà kiến trong 7 javana chính là vô minh phi phúc hành, ái thủ và nghiệp hữu bất thiện trong 12 duyên khởi. Tại sao là vô minh phi phúc hành? Tại vì ở bên pháp thiện nó là phúc hành, bất động hành. Lâu nay mình cứ tưởng 12 duyên khởi là một hàng dọc thôi, đúng không? Mình cứ tưởng là vô minh duyên hành, hành duyên thức,… Nhưng mà không phải chỉ có vậy. Bây giờ nó làm cho một nùi kìa. Bảy cái javana này nó đã có đủ mấy cái đó rồi. Cái này quan trọng lắm. Si là vô minh. Tham là ái. Tà kiến là cái ái thủ. Ba cái này là ba cái phiền não chính của duyên khởi. Còn tất cả mấy cái bỏn xẻn, ganh tị... mấy thằng đó là mấy thằng ăn theo. Ba cái tham, si và tà kiến là ba ông cố nội của dòng duyên khởi. Bởi vì vô minh trong bốn đế mới dẫn đến nghiệp thiện ác. Nghiệp thiện ác gồm có ba: phúc hành, phi phúc hành và bất động hành. <center><img src=imgs/12dk-4de-lotam.jpg></center> 25 tâm sở thiện trong 7 javana lúc làm thập thiện thì gọi là phúc hành dục giới. 25 tâm sở thiện trong 7 javana của người đắc thiền sắc giới thì gọi là phúc hành sắc giới. 25 tâm sở thiện trong 7 javava của người đắc thiền vô sắc thì gọi là bất động hành. Cứ nhớ 7 cái javana này hoặc là thiện hoặc là bất thiện. Kiểu hiểu này là hiểu sơ cơ. Còn hiểu sâu nữa 7 cái này là đạo đế hoặc tập đế. Nếu nó là bất thiện, là tâm tham thì nó là tập đế. Còn nó mà là thiện của người tu tứ niệm xứ thì nó chính là đạo đế. <font size=2>Trích bài giảng <a href=https://www.toaikhanh.com/videotext.php?vid=O28b4r55v6w&abt=T%C3%A2m+ph%C3%A1p+A+T%E1%BB%B3+%C4%90%C3%A0m>Tâm pháp A Tỳ Đàm</a><br>Kalama xin tri ân bạn hanthiphiyen2001 ghi chép</font> <blockquote>TỨ ĐẾ<ol><li>Khổ Đế (<i>dukkhasacca</i>): Nói một cách vắn tắt thì Khổ Đế là tất cả mọi thứ trong đời, chỉ trừ ra những gì là Tập đế, Diệt đế và Đạo đế. Nói chi tiết thì Khổ Đế là 81 tâm, 51 tâm sở (trừ Tham), 28 Sắc pháp trong tam giới. Nói chung mọi sự tồn tại đều là khổ, bởi cái gì cũng bị vô thường và sự biến đổi của chúng chắc chắn khiến ta đau khổ. <li>Tập Đế (<i>samudayasacca</i>): Là tâm sở Tham (lobha) trong tâm tham gồm Dục Ái, Hữu Ái và Vô Hữu Ái. Tham Ái là nguồn khổ bởi nó tạo ra mọi sự tồn tại ở đời, và như đã nói sự tồn tại nào cũng là khổ. <li>Diệt Đế (<i>nirodhasacca</i>): Nói rốt ráo chính là Nípbàn, còn trong thực tế tu chứng thì Diệt đế là sự đoạn trừ của tham ái. <li>Đạo Đế (<i>maggasacca</i>): Là 8 Chi Đạo trong 4 tâm thánh đạo.</ol> Khổ đế và Tập đế được gọi là Hiệp thế đế (<i>lokiyasacca</i>). Diệt đế và Đạo đế là Siêu thế đế (<i>lokuttarasacca</i>). </blockquote>
Password