Trong Trung bộ kinh rồi trong cả Trường bộ kinh, chúng ta có thể thấy ở đó hai bài kinh Đại Niệm Xứ mà Đức Phật đã xác định rằng: Tứ niệm xứ là cái con đường duy nhất, con đường duy nhất để dẫn đến giải thoát.

Có một điều là rất nhiều người trong chúng ta hôm nay có một cái hiểu lầm: Chúng ta phân biệt pháp học với pháp hành. Chúng ta cho là cái người đi theo pháp học không có biết pháp hành, mà người đi theo pháp hành thì không có mắc mớ gì pháp học. Đó là trong cách nghĩ của nhiều người Việt Nam. Chứ thật ra Tứ Niệm Xứ nó là cái gì?

Tứ Niệm Xứ nó là gì? Ở đây có hai điểm mà bà con phải lưu ý: Thứ nhứt, người mà đại căn, đại duyên mà gặp được cái bậc thầy, bậc thầy lớn như là Đức Phật và các bậc Thánh tăng ấy, cái người mà đại căn, đại duyên mà gặp được các bậc thầy lớn như vậy đó, thì người ta không cần chuẩn bị gì hết. Người ta chỉ nghe thôi, chỉ nghe một câu kệ bốn dòng hay là một thời pháp thoại ngắn thì có thể ngay tại chỗ ngồi mà tu Tứ Niệm Xứ. Tu Tứ Niệm Xứ là cái gì? Là chánh niệm tỉnh giác. Họ nhìn lại thân tâm của họ là do các duyên mà có, tất cả thiện ác, buồn vui do duyên mà có, có rồi phải mất. Họ chỉ thấy bao nhiêu đó là họ thấy được bốn đế, 12 duyên khởi. Rồi họ đắc Thánh ngay tại chỗ. Đó là trường hợp một, là đại căn đại duyên mà lại được sự hướng dẫn bởi các bậc thầy lớn.

Trường hợp hai là không có được hai cái điều kiện đó; thì bắt buộc chúng ta phải lấy công làm lời. Có nghĩa là phải học giáo lý và phải tiếp xúc với nhiều bậc thầy, để mình tìm ra một cái đường lối hướng dẫn nào thích hợp với mình nhất. Rồi nhờ đến những sự hỗ trợ thí dụ như là trú xứ, điều kiện sinh hoạt, khí hậu, thời tiết, thực phẩm v.v. Thì trường hợp thứ hai đó là dành cho cái người không có được như cái trường hợp một. Nhưng mà tựu trung lại thì pháp môn Tứ Niệm Xứ vẫn là cái con đường giải thoát duy nhất. Là bởi vì thông qua cái con đường đó, chúng ta mới có thể nhận thức một cách đầy đủ và chính xác về bản thân mình. Mình sanh tử là do mình hiểu lầm về bản thân mình. Khi mình hiểu lầm về bản thân mình có nghĩa mình cũng mù tịt về người khác. Trong khi đó nếu mình hiểu mình, thì cũng có nghĩa là mình hiểu được người khác. Và cũng từ đó mình hiểu được cái gọi là vũ trụ và thế giới tất cả chỉ là do các duyên tạo nên. Mà làm sao thấy được đây?

Cái chuyện đầu tiên là anh thấy bản thân anh trước. Anh thấy là anh lúc thiện lúc ác, lúc buồn lúc vui. Anh thấy rằng đời sống của anh là một chuỗi dài tiếp nối liên tục, liên lũy giữa nhân với quả. Nhân có đó mất đó, quả có đó mất đó. Đời sống là sự tiếp nối liên tục giữa nhân và quả, cái sau nó thay thế cho cái trước, đại khái như vậy. Thì nói chung là pháp môn Tứ Niệm Xứ là con đường giải thoát duy nhất. Chúng ta thấy một người chỉ nghe một câu họ đắc cũng là pháp môn Tứ Niệm Xứ. Hoặc cái người mà lên rừng lên núi, kiêng khem khổ hạnh, thanh bần khổ tu suốt nhiều năm thì cũng là Tứ Niệm Xứ. Miễn là đi đúng cái tinh thần Tứ Niệm Xứ. Tứ Niệm Xứ là sống chánh niệm, luôn luôn sống chánh niệm.

Trích bài giảng ngày 25/06/2019 KTC.6.117 Quán
Kalama xin tri ân bạn elteetee ghi chép toàn vẹn bài giảng KTC.6.117 Quán

Biết Thiếu | | Đường Xưa Lối Cũ Tin Phật | | Học Pháp Vô Thượng English