Không có ai bị đau khổ, chỉ có sự đau khổ.

Đấy. Nghe nó kỳ dữ lắm. Người không có hành trì, không có học giáo lý, nghe cái đó rất là kỳ. Nhưng mà nghe lâu ngày nó quen thôi.

Một người có kiến thức khoa học, họ nhìn cái vấn đề nó khác mình nhiều lắm. Thí dụ như họ đang có mặt bên một con thác đổ ầm ầm ầm, bên trên là trời mưa tối tăm mịt mù, sấm chớp tùm lum hết. Thì họ nhìn cái cảnh đó, họ nhìn con thác đổ ầm ầm, rồi núi rừng cây cỏ nghiêng ngã trong cái bão tố phong ba, thì họ ngại. Họ có ngại đó nhưng mà cái nhận thức nó khác. Còn cái anh mọi ở trong rừng thì ảnh nhìn cái đó ảnh nghĩ khác: ảnh tưởng là một đấng thần linh nào đó đang nổi giận trừng phạt ảnh tùm lum hết, thí dụ như vậy. Các vị thấy không? Chỉ là một suy nghĩ thôi. Khi mình hiểu nó là vấn đề gì đó, mình hiểu nó là cái gì đó, thì mình hiểu khác. Chúng ta tiếp tục là anh mọi hay chúng ta tiếp tục là một sinh viên?

Anh sinh viên ảnh nhìn thấy những hiện tượng thiên nhiên, dầu có sợ đi nữa, nhưng mà cái sợ của ảnh nó khác hẳn cái sợ của anh mọi trong rừng. Kêu anh sinh viên mà quì lạy cái thác, cái con thác đó, dòng thác đó, kêu ảnh quì lạy cái tia chớp đó, kêu ảnh quì lạy núi rừng đang nghiêng ngã, quì lạy giữa cơn phong ba đó ảnh làm không được tại vì đó đối với ảnh nó là hiện tượng thiên nhiên bình thường, rất bình thường. Chớ cái anh mọi là ảnh thấy cái gì mà lạ lạ là ảnh chỉ run thôi. Cái hiện tượng mà bái vật, mà thờ cái này cái kia, totem, cũng đi ra từ cái chỗ là đứng trước thiên nhiên mà họ không biết được cái đó là cái gì cho nên họ mới thích, mới ghét, mới sợ.

Ở đây cũng vậy, chúng ta đi thờ phụng, chúng ta đi kiếm tìm một cái tôi, một cái cái bản ngã là bởi vì chúng ta không biết mình thật sự mình được cấu tạo ra làm sao hết. Từ đó chúng ta mới dán một cái nhãn, cái mark lên trên cái hình hài mấy chục ký lô này: trí thức nè, nào là đẹp người, nào là giàu sang, nào là quyền lực, nào là may mắn, v.v... Trong khi đó, chúng ta nên nghĩ rằng đây là một khối tổng hợp của các duyên, mọi thứ thân và tâm ở đây nó đang vận hành theo cái sự điều động của các duyên. Duyên đủ thì mọi thứ có mặt, mà duyên thiếu thì mọi thứ vắng mặt.

Tôi nói hoài. Tiếng đàn không nằm trên ngón tay, tiếng đàn không nằm trên dây đàn, tiếng đàn không nằm trong thùng đàn, tiếng đàn không có nằm ở đâu hết. Nhưng, khi mà cái ý muốn chơi đàn nó cộng với ngón tay, cộng với dây đàn, cộng với thùng đàn thì tự nhiên nó ra tiếng. Đó chính là vô ngã ở chỗ đó. Vốn dĩ không có tiếng đàn mà nó là cái kết quả có được từ sự tổng hợp từ sự gặp gỡ giữa các điều kiện.

Rồi ngọn lửa trong cái hộp quẹt cũng vậy. Mình để cái hộp quẹt ở trong cái túi quần mình vô hại không sao hết. Bởi vì khi nào mà cái bánh xe quẹt, cái viên đá lửa, cái gas mà nó không tương tác lẫn nhau thì khi đó không có lửa. Khi nào ba cái thứ này nó tương tác với nhau một cách hợp lý thì bèn có lửa. Chớ còn trước đó lửa nó không có. Nói nó không có cũng không đúng mà nói rằng nó có cũng không đúng, vì nó đang ở trong cái tình trạng chờ nhân duyên, chờ đủ điều kiện thì nó có mặt.

Nhớ ngọn lửa trong cái hộp quẹt và tiếng đàn trong cây đàn. Nhớ hai cái hình ảnh này thì sẽ hiểu vô ngã là cái gì.

Vô ngã ở đây không phải là "nothing", không phải là không có gì, mà là "nobody", là không có ai hết. Nhớ cái đó, "nothing" khác và "nobody" khác, hai cái này khác nhau nhiều lắm. Chớ còn mà học ba mớ, mình tưởng vô ngã là nothing là sai. Có chứ, nó có chứ, nó có kiểu đó, nó có cái kiểu đó, kiểu: tạm bợ, lắp ráp, do vô vàng điều kiện nhân duyên, môi trường, hoàn cảnh cộng ghép nên nó mới ra một cái gì đó.

Trích bài giảng ngày 20.06.2019 KTC.6.99 Khổ
Kalama xin tri ân bạn elteetee ghi chép

Bảy món nợ | | Con nước về đâu Duyên | | Chủng tử English