Trong hai đoạn số 12 và 14 của kinh Sư tử hống, xin lưu ý chữ sự "sanh diệt" của chúng sanh. Thưa với bà con, đây là một sự nhầm lẫn. Xin phân biệt hai từ "sinh diệt" và "sinh tử".

Sinh tử ở đây là cutūpapāta.

Sinh diệt có nhiều chữ phổ biến lắm nhưng ở đây là udayabhaya.

Sinh tử là nói trên hiện tượng, là sự biến mất của hình hài, thân phận hay là cái kiếp số. Còn sinh diệt là nói trên khía cạnh bản chất, nói đến sự xuất hiện và biến mất của từng đơn vị pháp giới nhỏ nhất là sát na.

Sinh tử là nói trên phương diện macro, vĩ mô. Còn sinh diệt là nói trên phương diện micro, là vi mô.

Ở đây là một sự nhầm lẫn, cái trí sanh tử minh ở đây là nói về cái sự sống chết, sinh tử trong mỗi kiếp sống. Còn sinh diệt là trong mỗi sát na, mỗi khoảnh khắc.

Thí dụ như trong Tiếng Việt có chữ "thay thế" hay "dẹp bỏ" thì mình có thể dùng trong tình huống bình thường nhất, mình dùng trong tình huống nào cũng được. Thí dụ trong một ngăn kéo có những cái món mà mình phải đem dẹp, mình bỏ; hoặc là thay thế ở trong cái radio nó có chỗ nào hư, trong cái đồng hồ reo nó có chỗ nào nhỏ nhỏ nó hư thì mình mới đem mình thay thế. Như vậy dẹp bỏ hay thay thế là cái từ mà mình có thể dùng trong mọi tình huống lớn, bé đều được. Nhưng riêng cái chữ "lật đổ" và "đảo chánh" thì không được. Cái chữ lật đổ và đảo chánh mình phải nói đến một sự cố sự kiện mang cái tầm vĩ mô. Lật đổ và đảo chánh thì nó cũng là dẹp bỏ, cũng là thay thế thôi chớ không có gì hết, nhưng mà nó đòi hỏi phải có một hoàn cảnh mà mang cái tính sự cố, sự kiện. Còn cái chữ dẹp bỏ hay thay thế tuy cái nghĩa nó cũng từa tựa như đảo chánh hay lật đổ nhưng nó đòi hỏi một cái bối cảnh đặc biệt.

Ở đây cũng vậy, sinh tử là nói đến cái trường hợp biến mất của một hình hài, của một thân phận, của một kiếp số chúng sinh. Thí dụ như từ một con chó nó chết nó sanh làm con khác hoặc là nó chết nó sanh lại một con chó khác, hoặc làm một con thú khác, được sanh làm trời, làm người, thì trường hợp đó gọi là sanh tử.

Còn sanh diệt thì nó không có lớn chuyện như vậy. Nó là những gì xảy ra trong tích tắc, trong từng khoảnh khắc, trong từng sát na thì gọi là sanh diệt.

Như vậy thì sanh tử trí ở đây không phải là nhớ đến cái chuyện sanh diệt mà nhớ đến sanh tử, nhớ đến cái sự biến mất và hình thành của từng thân phận, của từng hình hài, của từng kiếp số chúng sinh. Làm ơn nhớ dùm cái đó, nhớ cái đoạn 12 và 14 của kinh Sư tử hống.

Trích bài giảng ngày 05.06.2019 KTC.6.65 Vị Bất Lai
Kalama xin tri ân bạn elteetee ghi chép

Ngon Lành | | Nhân và Quả Quả Ác | | Không dễ ngươi English