Luân hồi có hai nghĩa:

1. Luân hồi vĩ mô: là sự sanh tử lăn lóc từ kiếp này sang kiếp khác, từ chỗ cao xuống thấp, từ chỗ thấp lên cao, từ chỗ này sang chỗ kia, từ thân phận này sang thân phận khác.

2. Luân hồi vi mô: là sự thay đổi trong từng khoảnh khắc: có lúc ta vui, sống như chư thiên, thanh thản, nhẹ nhàng, khỏe mạnh, không bệnh hoạn, không âu lo; có lúc thì bệnh hoạn, sân si, bực bội, khổ sở như ngạ quỷ, a-tu-la. Mình cứ nghĩ là phải đến lúc sanh ra làm a-tu-la thì mới sân si như vậy. Không phải vậy. Nghĩ vậy là sai chết rồi. Thật ra trong từng phút của kiếp sống này mình đã sống qua đủ thứ ngũ thú lục đạo.

Lần đó một con ngạ quỷ tới tìm một vị tỳ kheo. Nó nói: "Con khổ lắm, con bị đọa, đói khát dữ lắm." Ngài mới hỏi: "Con ở đây bao lâu rồi?".

Nó nói: "Ngài có thấy mấy cái cây cổ thụ quanh đây không? Con chứng kiến từ khi nó còn là hạt giống từ phân chim; nó nẩy mầm rồi lớn lên thành mấy cây cổ thụ cả ngàn năm đó ... Con khổ lắm từ lâu như vậy. Ngài biết, con nhìn nước con khát lắm, mà con vừa chạm vô là nước nó thành ra máu, có lúc thành ra lửa, có lúc thành thứ sền sệt như dầu hắc đắng nghét. Làm sao con uống? Con thức ăn con thấy người cúng cho con, con ham dữ lắm. Có niều người họ đi nganh họ thấy con đứng xõa tóc họ sợ, họ đem đồ ăn tới họ cúng. Mà hễ con đụng tới là đồ ăn nó thành phân người, thành đất, thành đá, gai góc. Làm sao con ăn? Con khổ dữ lắm."

Vị tỳ kheo mới trả lời thế này: "Vì con không học Phật Pháp nên con không hề biết rằng con còn may mắn hơn rất là nhiều người mang thân nhân loại." Con ngạ quỷ mới thắc mắc: "Con không hiểu." Ngài mới giải thích: "Con chỉ thèm ăn thèm uống. Đúng không?"

"Dạ phải."

"Còn con người nó thèm đủ thứ trên đời. Ngoài thèm ăn, thèm uống, nó còn thèm danh, thèm lợi, thèm tình, thèm tiền, thèm tiếng, thèm quyền, ..."

Có nghĩa là có những người mang thân nhân loại mà sống như ngạ quỷ. Chỉ vì thèm danh, thèm lợi, thèm tình, thèm tiền, thèm quyền, mà cả đời họ sống trong sự khao khát còn tệ hơn con ngạ quỷ.

Māna | | Pātheyya Đò Xuôi Sơn Hạ | | Giữ Giới English