KTC 6. 12. 121. Ðể thắng tri tham, này các Tỷ-kheo, sáu pháp cần phải tu tập. Thế nào là sáu?
Thấy vô thượng, nghe vô thượng, lợi đắc vô thượng, học pháp vô thượng, phục vụ vô thượng, tùy niệm vô thượng. Ðể thắng tri tham, này các Tỷ-kheo, sáu pháp này cần phải tu tập.

dassanā	savanā	lābhā	sikkhā	pāricariyā	anussatā
thấy	nghe	lợi đắc	huấn học	phục vụ	tùy niệm

AN 6. 12. 140. ‘‘Rāgassa, bhikkhave, abhiññāya cha dhammā bhāvetabbā. Katame cha?
Dassanānuttariyaṃ, savanānuttariyaṃ, lābhānuttariyaṃ, sikkhānuttariyaṃ, pāricariyānuttariyaṃ, anussatānuttariyaṃ. Rāgassa, bhikkhave, abhiññāya ime cha dhammā bhāvetabbā’’

Cái đầu tiên là thấy vô thượng tức là cặp mắt thấy được hiền thánh. Chúng ta phải tâm niệm như thế nào, bởi đây Ngài xài chữ tu tập, chúng ta phải tu tập như thế nào mà để đời đời sanh ra gặp thánh hiền biết liền; nghe được chánh pháp là biết liền, hiểu liền; mà nếu ngon cái nữa, hành trì liền, đắc chứng liền.

Nhưng mà cái bước đầu tiên là mở banh con mắt u mê của mình ra, mình gặp thánh hiền mình biết đây là thánh hiền. Khi đã thấy thánh hiền thì mình làm sao mình lượm được mớ thánh hiền mình bỏ túi, cái thấy đó mới là cái thấy vô thượng.

Tôi nói hoài: Mỗi giây mỗi phút chớ không phải là mỗi ngày mỗi giờ - mỗi giây, mỗi phút - anh thích cái gì, anh ghét cái gì, anh quan tâm cái gì, anh nặng lòng cho cái gì rất quan trọng. Chính cái đó, chính cái mà anh ghét, chính cái mà anh thích, chính cái mà anh quan tâm, cái mà anh nặng lòng, chính những cái đó nó mới dìu dắt anh, nó mới xô đẩy anh trôi về một cái phương trời nào đó trong cái tam thiên đại thiên thế giới này, trong một cái góc xó xỉnh nào trong cái cuộc đời này. Anh tiếp tục làm công hầu khanh tướng, kỹ nông công thương, nam phụ lão ấu, bàng sanh, ngạ quỷ, atula, địa ngục là tùy cái chuyện mà anh thích cái gì, anh ghét cái gì. Bởi vì chính cái thích và cái ghét, chính cái mà anh nặng lòng, chính cái mà anh quan tâm nó mới dẫn đến hành động của anh. Và hành động đó chính là nghiệp. Rồi nghiệp nó đẫn đến tái sanh cảnh giới để anh đi về. Nhớ nha.

Bây giờ anh muốn gặp hiền thánh thì anh phải dọn cái lòng của anh làm sao mà hiền thánh chỉ đặt chân lên đó là có chỗ đứng trong lòng của anh. Còn đằng này trong lòng của anh nó toàn là gai góc, miểng chai, lựu đạn không thì hiền thánh nào mà đặt chân lên đó được? Anh tưởng tượng. Có biết bao nhiêu là người trong đây cũng mang tiếng là nghe pháp, giảng kinh, chép kinh tùm lum hết nhưng mà cuối cùng cái phần vật chất trong lòng mình nó còn được bao nhiêu? Mình muốn rước thánh hiền về với lòng mình, mình phải có chỗ cho người ta đứng, có chỗ cho người ta ngồi chớ. Mình muốn hoa nó nở trong vườn của mình, thì mình phải dọn nó làm sao chứ toàn là cỏ dại, gai góc không thì làm sao hoa nó mọc được? Anh phải dọn đất làm sao tôi không biết, miễn là anh dọn làm sao đó mà hoa nó có chỗ để nó mọc. Anh dọn cái con mắt của anh làm sao đó mà nó có chỗ để mai mốt nó còn nhìn hiền thánh. Chứ còn không anh phải nhìn hiền thánh bằng cái con mắt mà coi như là tỵ hiềm, ghen ghét thì chết rồi.

Cho nên thấy vô thượng là như vậy. Thấy được đối tượng xứng đáng bằng một cái nhận thức tương xứng. Rất là khó. Thì đó là thấy vô thượng.

Nghe vô thượng cũng vậy, cũng cứ vậy mà hiểu. Trong cái vòng sinh tử lỗ tai này nghe biết bao nhiêu, nghe tiếng người ta hát, người ta ca, nghe tiếng người nói, trâu rống, chó sủa, gà kêu, mễnh tát, nghe hết, nghe đủ thứ âm thanh. Nhưng mà nghe được cái gì mà nó thay đổi được con người của mình, nó thay đổi được đời sống của mình từ xấu thành tốt, từ đau khổ qua an lạc, từ thấp lên cao, từ hướng hạ sang hướng thượng, từ thụt lùi sang tiến bộ.

Anh nghe kiểu gì? Có biết bao nhiêu chuyện để anh nghe, anh nghe nhạc, anh nghe người ta chửi lộn, anh nghe cái tiếng trời gầm, anh nghe tiếng nước chảy, thác đỗ, gió thổi .v.v. Biết bao nhiêu âm thanh để anh nghe. Nhưng anh nghe cái gì mà nó thay đổi được con người của anh? Chỉ là nghe lời của thánh hiền, nghe lời của người lành, nghe lời của minh sư thiện hữu. Thì cái nghe đó, cái âm thanh đó, cái tiếng động đó nó mới được gọi là vô thượng vì nó giúp được anh. Còn bao nhiêu cái thứ âm thanh mà nó không giúp được gì cho anh hết, thì anh có nghe rách cái màng nhĩ cũng không được gì.

Trích bài giảng ngày 26.06.2019 KTC.6.121 Tham
Kalama xin tri ân đạo hữu elteetee ghi chép

Sợi Tóc Chẻ Bảy | | Nghiệp và Thú Tướng Tam Trí và Chánh Niệm | | Hột Lựu English