Tà ngữ là trạng thái tâm lý. Nhiều người nói tà ngữ là nói lời bậy bạ, là nói lời gian dối, là nói lời, là lời nói. Nhưng hiểu vậy là sai. Tà ngữ là trạng thái tâm lý nào đã khiến cho ta nói cái điều bậy bạ đó, khiến cho ta nói cái điều hại mình hại người đó. Gồm có nói dối, nói đâm thọc, nói ác độc và nói vô ích. Tại vì mấy cái này nó ở trong đầu của mình, làm sao mà nó nói được? Muốn nói phải có cái lưỡi, cái môi, cái răng, có cái miệng.

Hồi nhỏ tôi thấy nói dối là có tội, tôi hiểu vì đó là gạt người ta. Nói độc ác làm cho người ta chảy máu tim thì cũng hiểu được. Nói đâm thọc thì làm cho người ta tan nhà nát cửa thì tôi hiểu. Chứ còn nói vô ích tôi thấy đâu có gì mà ghê. Bất quá nó chỉ là tào lao thôi. Nhưng mà tới hồi tôi già rồi tôi thấy cái thằng nói vô ích đó nó độc thiệt. Bởi vì khi mà mình gặp nhau mà mình không có gì để nói là bắt đầu mình nói chuyện tào lao. Mà nói chuyện tào lao nó ra đủ thứ chuyện hết. Nói xấu người này, người kia, rồi bươi móc, thêu dệt - nó do cái "tám" mà ra. Một khi không còn chuyện để nói là mình nói bậy. Giống như khi không còn gì để ăn là hay ăn bậy. Mà không có gì đáng sợ cho bằng gặp nhau mà không có gì để nói vì nó sẽ nói bậy. Nó lôi hết người này người kia ra nó nói. Chưa hết. Cái này mới rùng rợn. Khi mà nói vô ích quá lâu đâm ra nghiện thì cái đầu của mình toàn là chuyện tào lao không. Cái người có đề tài nghiêm túc họ không có thích nói chuyện tào lao. Họ quý thời gian lắm. Còn cái người quỡn đến mức mà nói chuyện tào lao - tuy mình thấy nó hiền, nó đâu có gì đâu, nhưng mà sai - cái đầu nó rác không nên mới phun rác ra. Chỉ có tuyến lệ nó mới ra lệ. Chỉ có đường tiết niệu nó mới ra nước tiểu thôi. Chỉ có cái đầu vô ích nó mới ra lời vô ích. Có đúng vậy không? Nó lớn chuyện lắm. Chỉ có chỗ chứa tệ lắm thì mới phun ra được cái lời vô ích. Khi nào cái đầu anh toàn rác không thì miệng anh mới trào rác ra. Cho nên sắp nói chuyện tào lao thì tự hỏi lòng mình "Mình đang tu cái gì đây?"

Quý vị nào có thực tập Tứ Niệm Xứ, có đam mê nghiên cứu Phật pháp, có đam mê những cái gì lành mạnh, quý vị mới thấy những cái vô ích nó bậy dữ lắm. Mất thời gian đã đành mà nó còn tàn phá cái não bộ của mình. Tôi phải xài cái chữ "tàn phá" mới đúng. Mắc cái chứng gì mà hễ gặp nhau nói chuyện tào lao. Chuyện cháy rừng, chuyện Trung Quốc bán đồ độc hại ... Nói chung là thời sự có cái gì thì gặp nhau đem ra nói. Có một người Phật tử nói với tôi trong nước có nhiều cái làm cho họ chán. Rồi khi họ qua Mỹ, qua khu Bolsa, Little Sài Gòn, họ gặp mấy ông Việt Nam mình. Đàn ông gì đâu toàn ra mấy cái quán cà phê, ngồi nói dốc không. Họ nói họ muốn mửa luôn. Tôi nghe tôi hiểu liền. Lần nào tôi về Cali tôi cũng ghé nhà sách Tự Lực ở Bolsa, mà lần nào cũng như lần nấy, tôi thấy nguyên đám ngồi đằng trước tiệm, họ để mấy tờ báo trước mặt, rồi phanh phui mấy cái chuyện tào lao, là cứ ngồi bàn, thấy mà oải. Một đất nước như vậy nó lớn không nổi. Bởi trong một hệ thống, thanh niên, đàn ông là sức mạnh, tiềm lực của đất nước mà ăn rồi ngồi tám như mấy bà vậy đó. Chứ còn người Âu Mỹ, trừ người già thôi, còn người trẻ, dưới 60, là cái nguồn năng lượng cực lớn để xây dựng đất nước, xây dựng xã hội. Còn dân tộc của mình khoái la cà, đình đám, cà phê ngồi nói dốc. Độc hại lắm.

Tôi cố tình nói nhiều về cái chuyện nói vô ích để cho bà con thấy tại sao đất nước mình lớn không nổi. Bốn nghìn năm văn hiến mà vẫn tiếp tục trẻ thơ, nằm ngửa bú bình, là tại vì mình khoái nói dóc. Tôi biết tôi đang nói cái này nó xúc phạm đến nhiều người trên toàn cầu. Việt Nam mình phải bớt cái vụ ngồi tán nhảm. Khổ lắm. Và mấy bà mà bớt tám thì thế giới này khá hơn.

Như vậy đó gọi là tà ngữ. Nhưng tà ngữ còn một định nghĩa khác. Tà ngữ là trạng thái tâm lý nào khiến ta nói nói những điều đi ngược lại với Bát Chánh Đạo. Cái đó do ngài Xá Lợi Phất định nghĩa. Bởi vì nội dung của chánh ngữ là khích lệ, thúc đẩy tu tập Bát Chánh Đạo. Còn tà ngữ là cái gì mà nó đi ngược lại nội dung Bát Chánh Đạo.

Trích bài giảng Luân Hồi và Giải Thoát (1)
Kalama xin tri ân bạn hongha1177 ghi chép

Dục & Nghiệp | | Ngọt Đắng Nhạt Vô Thủy | | Đường Xưa Lối Cũ English